هر شهروند ایرانی دارای حقوقی است که دولت باید آن را انجام دهد. از جمله این حقوق، برقراری امنیت، ارائه خدمات شهری، آموزشی، خدمات امدادی و رفاهی گوشه ای از وظایف دولت در قبال شهروندان است. دولت برای انجام این کار نیاز به منابع مالی دارد و شهروندان نیز با پرداخت مالیات، منابع مالی دولت را برای تامین خدمات فراهم می کند. مالیات در واقع وجوهی است که دولت از اشخاص و شرکت ها برای تامین منابع مالی خود دریافت می کند.
در گذشته به خاطر اتکای دولت به درآمدهای نفتی، موضوع مالیات در ایران خیلی مورد توجه نبوده. ولی در دهه های اخیر تکیه دولت از درآمدهای نفتی به سوی درآمدهای مالیاتی تغییر کرده و مردم نیز با ارائه اظهارنامه های مالیاتی موافقت خود را با این طرح اعلام کرده اند.
مالیات مستقیم مالیاتی است که هنگام تحصیل درآمد و دارایی باید پرداخت شود. این مالیات دو قسمت می شود:
به هر شخص حقیقی یا حقوقی که در اداره مالیات پرونده مالیاتی داشته باشد، مودی گفته می شود. ارباب رجوع یا اشخاص حقیقی و حقوقی که موظف به پرداخت مالیات هستند و مالیات از آنها مطالبه می شود، مودی مالیاتی می گویند. همه افراد که بابت انجام کار یا فعالیت شغلی در حال انجام معامله و کسب و کار هستند موظف به پرداخت مالیات به دولت هستند به مودیان مالیاتی نامیده می شوند.
کلیه مودیان وظیف دارند اطلاعات و اسناد خواسته شده از سازمان امور مالیاتی را تکمیل نموده و در زمان مقرر به سازمان امور مالیاتی تسلیم نمایند و مالیات در نظر گرفته شده را در زمان مشخص اعلام شده، پرداخت نمایند.
افراد و رگروه های زیر مشمول مالیات مستقیم هستند:
کسانی که مشمول مالیات نیستند:
وزارتخانه ها، موسسات دولتی، شهرداری ها، دستگاه ها و اداراتی که از طریق دولت تامین بودجه می شوند مشمول مالیات نیستند.
مودیان مالیاتی موظف به پرداخت مالیات، اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی هستند.
وظایف اشخاص حقیقی(صاحبان مشاغل):
صاحبان مشاغل بر حسب نوع کار و فعالیتی که انجام میدهند، باید قبل از شروع سال مالی دفاتر نگهداری قانونی داشته باشند تا فعالیت های اقتصادی خود را در آن ثبت کنند.
صاحبان مشاغل باید اظهارنامه مالیاتی خود شامل تزارنامه، حساب و سود وزیان و …را تا پایان تیرماه به اداره امورمالیاتی محل سکونت خود ارائه داده و مبلغ مالیات خود را پرداخت نمایند.
مودیان مالیاتی باید اظهارنامه مالیات مستقیم را که موظف به پرداخت آن هستند را در زمان مقرر به تفکیک و با گرفتن کد رهگیری از طریق سامانه و نرم افزار الکترونیکی ارسال نمایند. زمان مقرر برای اشخاص حقیقی سه ماه پس از اتمام سال شمسی، یعنی پایان خرداد است و این زمان برای اشخاص حقوقی، چهار ماه پس از پایان سال مالی یعنی اواخر تیر ماه است.
-اگر آخرین روز از مهلت قانونی برای تسلیم اظهارنامه به تعطیلات رسمی، مصادف شود مودیان اجازه دارند که روز بعد از تعطیلات نسبت به تسلیم اظهارنامه خود اقدام نمایند.
برای ارسال اظهارنامه مالیاتی، مودیان باید نسخه نرم افزار اظهارنامه مالیاتی را بر روی سیستم خود نصب نمایند. و اطلاعات هویتی خواسته شده را با دقت و توجه کامل وارد کنند. مودیان حقوقی موظف هستند جدول های ملی و تراز نامه خواسته شده را تکمیل نمایند. پس از این کار باید نسخه پیش نویس را دریافت و چاپ کرده و در صورت تایید و صحت اطلاعات، اظهار نامه را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند.
پس از ارسال اطلاعات، کد رهگیری دریافت خواهند کرد که باید این کد را پیش خود نگه دارند. پس از صادر شدن قبض الکترونیکی مالیاتی، می توانند آن را به صورت الکترونیکی پرداخت نمایند.
اگر مودی چند محل سکونت داشته باشد، باید یکی از مکان ها را به عنوان محل سکونت دائمی به اداره مالیات معرفی کند، در غیر این صورت امور مالیاتی به تشخیص خود یکی از مکان های سکونت مودی را به عنوان محل اصلی برمی گزیند.
مودیان مالیاتی باید دفاتر، اسناد، مدارک و کلیه سوابق و اطلاعات مالی شرکت یا موسسه خود به طور شفاف و بدون ابهام برای رسیدگی در اختیار مامورین امور مالیات قرار دهند. اگر از این کار خودداری کنند مشمول مجازات می شوند و از سوی دیگر از معافیت مالیاتی که حاصل درآمد از منابع مختلف در سال مورد بررسی، محروم می شوند.
کالاهایی که مشمول مالیات هستند، اگر بدون رعایت قوانین و ضوابط مالیات را پرداخت نکرده باشد در ردیف کالای قاچاق قرار میگیرد. کسانی که کالای قاچاق خرید و فروش میکنند، علاوه بر پرداخت جریمه کالای قاچاق محسوب شده و مشمول قوانین مربوط به کالای قاچاق می شوند.
موسسه مالیات ها شما را به مطالعه مقاله مرور زمانی مالیاتی چیست دعوت می نماید.