ترازنامه
همان طور که می دانید صورت های مالی شرکت ها و موسسات اقتصادی چهار دسته هستند که شامل تراز نامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع می شود. ترازنامه یکی از اصلی ترین و اساسی ترین صورت های مالی شرکت است که گزارش کاملی درباره دارایی ها (منابع اقتصادی) و بدهی ها (تعهدات اقتصادی) واحدهای تجاری و تفاوت این دو واحد را نشان می دهد. از تفاضل این دو بخش، حقوق مالکین سهام در یک بازه زمانی مشخص پیدا می شود.
یکی از مهم ترین صورت های مالی ترازنامه است که از آن به بیلان یا صورت وضعیت هم یاد می شود. در ترازنامه کلیه اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینه ها و دارایی هر شرکت یا واحد ثبت می شود. به عبارت دیگر ترازنامه گزارشی است که وضعیت دارایی ها و دیون یک شرکت و میزان سرمایه گذاری سهام داران در یک بازه زمانی معین نشان می دهد. با استفاده از تراز نامه می توان وضعیت یک واحد اقتصادی را به طور کامل بررسی کرد.
برای مطالعه مقاله مالیات حقوق و دستمزد می توانید از این لینک استفاده نمایید.
چه کسی تراز نامه را تنظیم می کند:
تراز نامه باید توسط حسابدران و در پایان هر سال مالی تنظیم و مشخص شود. ترازنامه دارای 3 بخش است. دارایی، بدهی و سرمایه سه قسمت اصلی تشکیل دهنده تراز نامه هستند که در هر شرکت توسط حسابداران تهیه و تنظیم می شود.
غالبا ترازنامه به دو صورت تهیه می شود:
برای مطالعه مقاله مالیات مستقیم و غیر مستقیم می توانید از این لینک استفاده نمایید.
ترازنامه دارای دو ستون اصلی دارد که یکی مخصوص ثبت دارایی های شرکت و دیگری اختصاص به بدهی و حقوق صاحبان سرمایه شرکت دارد.
دارایی ها منابعی هستند که از قبل ایجاد شده و انتظار می رود که درطول یک سال یا کمتر به وجه نقد تبدیل شده و منافع اقتصادی ایجاد نمایند. دارایی های شرکت به دو قسمت دارایی جاری و غیر جاری تقسیم می شود.
برای مطالعه مقاله بدهی مالیاتی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
بدهی ها تعهداتی هستند که از قبل ایجاد شده و در آینده منجر به خروج وجه نقد و کاهش منابع اقتصادی شرکت خواهند شد. بدهی ها نوعی دین هستند که شرکت موظف است آن را به طلبکاران خارج سازمانی پرداخت نماید. بدهی ها به دو دسته کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می شود.
حقوق صاحبان سرمایه، پولی است که متعلق به صاحبان کسب و کار است. به حقوق صاحبان سهام، دارایی خالص نیز گفته می شود. حقوق صاحبان سهام از کسر کل دارایی های یک شرکت بر بدهی های آن به دست می اید که باید به غیر صاحبان سهام پرداخت شود.
برای مطالعه مقاله حسابرسی مالیاتی چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
علاوه بر ستون های اصلی ترازنامه جزئیاتی هم باید در آن ذکر شود. این بخش ها شامل موارد زیر است.
اگر این سوال برایتان پیش امده که اقلام درج شده در ترازنامه به چه واحد پولی هستند باید برایتان بگوییم از انجا که واحد پولی کشور ایران ریال است واحد پولی درج شده در ترازنامه نیز باید به واحد ریال باشد.
نتیجه ستون های ترازنامه:
نتیجه ستون های ترازنامه باید در انتها با هم برابر باشند. یک ستون مخصوص دارایی ها و یک ستون به بدهی ها و میزان سرمایه (حقوق صاحبان سهام) اختصاص دارد که پس از جمع زدن این دو ستون باید زیر ان را خط کشید که نشان دهد این حساب کاملا بسته شده است.
لازم به ذکر است که ستون های ترازنامه بیشتر از این هم هست اما ستون های اصلی همین دو ستون است.
برای مطالعه مقاله استعلام بدهی مالیاتی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
برای این که متوجه شویم شرکت ها از چه منابعی برای رفع نیازهای خود استفاده می کنند باید سمت چپ ترازنامه را بررسی کنیم. منابع شرکت در واقع همان بخش هستند که برای تامین نیازهای شرکت به کار گرفته می شوند. منابع شرکت شامل خرید دارایی ثابت، مواد اولیه، موجودی نقد بانک و غیره است.
آنچه در ستون بدهی های ترازنامه ثبت می شود بدهی ها و حقوق صاحبان سهام است. بدهی ها شامل تسهیلات دریافتی، حساب های پرداختنی، سرمایه، سود انباشته و غیره است. برای مثال اگر شما صاحب پول باشید این پول به عنوان دارایی شما است که یا از طریق قرض کردن به دست آمده که بدهی می شود یا پولی است که خودتان مالک آن هستید و حقوق صاحبان سهام به حساب می آید. هر چقد دارایی های شرکت از طریق بدهی به دست آمده باشد ریسک مالی و خطر ورشکستگی شرکت بیشتر خواهد بود. به کمک ستون بدهی های شرکت می توان از سلامت مالی شرکت اطمینان پیدا کرد.
بزرگ ترین مشکلی که در ثبت ترازنامه وجود دارد این است که تورم در اعداد ثبت شده تاثیری ندارد برای همین مبالغ دارایی که در ترازنامه درج می شود به روز نیستند، چون اعداد ترازنامه با ارزش دفتری ثبت می شوند. ارزش دفتری یعنی رقمی که در دفتر نوشته شده به طور مثال اگر قیمت یک ملک در سال 1370، پنج میلیون تومان بوده ارزش این ملک در سال 1398 هم به همین رقم که در دفاتر ثبت نمایش داده می شود.
ترازنامه نشان دهنده وضعیت مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص است و اگر قصد بررسی اتفاقات مالی در دوره های زمانی طولانی تر را داشته باشید بهترین کار مقایسه ترازنامه شرکت با دوره های مالی قبلی شرکت است.
ترازنامه هر کسب و کار را باید در رنج کاری خود بررسی کرد چون هر صنعتی رویکردهای خاصی دارد که باید با صنعت همانند خود مقایسه و ارزیابی شود.
و در نهایت به کمک تراز نامه می توان نسبت های فراوانی تهیه کرد که حاوی اطلاعات کاربردی و مفید است برای مثال از نسبت بدهی به سهام می توان وضعیت سلامت واحد اقتصادی از منظر فعالیت های مالی را بررسی کرد.