مالیات علی الراس چیست
یکی از چالش های پیش روی صاحبان کسب کار، مالیات علی الراس و سر وکار با ممیزین سازمان امور مالیاتی برای محاسبه مالیات بر درآمد به صورت علی الراس است. این شیوه محاسبه عوارض پیامدهای زیادی برای مودیان مالیاتی داشته و در مجموع به ضررشان تمام می شود. راه های جلوگیری از این شیوه محاسبه برای صاحبان کسب و کار بسیار اهمیت دارد پس با ما همراه باشید تا پایان مقاله با مالیات علی الراس آشنا شوید.
همه صاحبان کسب و کار و فعالیت های اقتصادی، موظف هستند که دفاتر و اسناد و صورت های مالی خود را به صورت دوره ای به شکل اظهارنامه مالیاتی در اختیار ممیزین و کارشناسان مالیاتی قرار دهند. کارشناسان با بررسی این اسناد، میزان مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی را محاسبه می کنند. گاهی ممکن است به دلیل عدم ارائه دفاتر یا اسناد یا به خاطر ایرادات و اشکال های موجود در دفاتر، ممیزین اظهارنامه مودی را نپذیرفته و با بررسی اسناد و مدارک مالی و حسابداری و گرفتن قراین و ضرایب مالیاتی، اقدام به محاسبه مالیات مودیان نمایند.
مالیات علی الراس شکلی از فرایند دریافت مالیات است که مبنای محاسبه آن بر اساس اسناد و مدارک و قراین موجود است. بر خلاف خود اظهاری مالیاتی که مبنای محاسبه مالیات، اظهارات مودیان است در مالیات علی الراس مبنای محاسبه مدارک است.
برای مطالعه مقاله پایه مالیات چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
در صورتی که ممیزین مالیاتی بخواهند مالیات مودی را به صورت علی الراس محاسبه کنند، عواقب زیادی دامنگیر مودیان خواهد شد. از جمله پرداخت جریمه های سنگین برای سوی مودی است.
یکی از جریمه هایی که برای مودیانی که اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نمی دهند، اعمال می شود جریمه 30 درصدی است که طبق مالیات علی الراس محاسبه می شود. با این روش حتی اگر شرکت یا موسسه درآمد و سودی هم نداشته باشد باز باید بر اساس سود محاسبه شده در مالیات علی الراس 30 درصد مالیات را به عنوان جریمه عدم ارائه اظهارنامه بپردازد.
ابتدا ممیز مالیاتی باید برگه ای به نام «برگ درخواست اسناد» و مدارک را از مودی درخواست کند تا مودی طبق خواسته ممیزی تمام مدارک و اسناد مربوط به معاملات و خرید و فروش ها را در اختیار ممیزی قرار دهد.
پس از ابلاغ برگ «درخواست اسناد و مدارک» کارشناس ارشد مالیاتی باید ظرف یک هفته تا 15 روز پس از ابلاغ برگه با مراجعه به محل کار مودی روند بررسی دفاتر و اسناد و مدارک را آغاز کرده و مالیات مودی را حساب می کند. پس از رسیدگی ممیزی رسیدگی های دیگری نیز وجود دارد.
رسیدگی از طریق قبول دفاتر:
در صورتی که دفاتر واسناد مطابق قوانین و موازین مالیاتی تهیه و تنظیم شده باشد و در روش نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک ایرادی وجود نداشته باشد، ممیزین مالیاتی بر اساس اطلاعات موجود در دفاتر رسیدگی را اغاز کرده و بر مبنای اطلاعات ثبت شده در انها مالیات را وضع کرده و برگ تشخیص را برای مودی صادر می کنند.
رسیدگی از طرق علی الراس:
در صورتی که دفاتر و اسناد ارائه شده از سوی مودی، موازین با قوانین و ایین نامه های مربوط به روش های نگهداری دفاتر و اسناد نباشد و و یا مدارک ناقص باشد و مورد قبول واقع نشود ممیز مالیاتی بر اساس معیارها و قوانین مالیاتی درآمد موسسه یا واحد اقتصادی را شناسایی و مشخص کرده که مالیات را بر اساس معیارها و قوانین مالیاتی محاسبه و مطالبه می کند به این روش محاسبه از طریق علی الراس گفته می شود.
اگر دفاتر و اسناد موسسه مورد بررسی قابل قبول واقع نشده وقابل رسیدگی و بررسی نباشد یا مطابق با قوانین و موازین نباشد، ممیز مالیاتی باید با دلایل کتبی مراتب را به اطلاع مودی رسانده و پرونده را برای رسیدگی به هیات سه نفره برساند.
برای مطالعه مقاله مالیات قطعی عملکرد می توانید از این لینک استفاده نمایید.
ماده 97 قانون مالیات مستقیم به چگونگی محاسبه مالیات علی الراس پرداخته است. دلایلی که محاسبه مالیات به شکل علی الراس می شود به شرح زیر است:
سازمان امور مالیاتی برای محاسبه مالیات علی الراس یک شرکت خریدهای موسسه یا سازمان را استعلام کرده و پس از مشخص شدن میزان درآمد مودی ان را د ردوره های سه ماهه به صورت فرضی مشخص کرده و سپس با استفاده از اطلاعات و ضرایب مالیاتی موجود در جداول مالیاتی اقدام به محاسبه مالیات مودی می کند.
زمانی که ممیز مالیاتی به هر دلیلی دفاتر و اسناد مودی را برای تعیین میزان مالیات کافی نداند محاسبه باید به صورت علی الراس انجام شود. برای این کار باید تحقیقی و بررسی های لازم انجام شود و اطلاعات مورد نظر از مراجع مختلف اعم از دولتی یا غیر دولتی جمع اوری شود و سپس این اطاعات با قراین مرتبط بابت محاسبه مالیات علی الراس متناسب با وضعیت و موضوع فعالیت مودی را انتخاب کرده و با اعمال ضرایب مورد نظر که در دفترچه ضرایب مالیاتی وجود دارد، درآمد مشمول مالیات مودی و مالیات او را محاسبه می کند. دفترچه ضرایب مالیاتی اطلاعاتی است که مربوط به تشخیص و تعیین درآمد و محاسبه مالیات علی الراس است که درصدهای مربوط به تشخیص درآمد و مالیات هر نوع فعالیتی اعلام شده و شرایب را به صورت سالانه به ادارات مالیاتی اعلام می شود.
برای مطالعه مقاله انواع مالیات در ایران می توانید از این لینک استفاده نمایید.
از آنجا که طبق ماده 237 قانون مالیات مستقیم برگ تشخیص مالیاتی صادره از سوی سازمان مالیاتی باید متکی به مدارک و شواهد و قراین کافی باشد و کلیه فعالیت هایی که منجر به کسب درآمد می شود در آن ذکر شده باشد مودی مالیاتی مجبور است مستندات و مدارک را خودش آماده کند.
قراینی که برای هر شغل با توجه به موقعیت آن و برای تعیین درآمد مشمول مالیات علی الراس به کار می رود به شرح زیر است:
چون در روش محاسبه علی الراس امکان تعیین دقیق هزینه های مودی وجود ندارد ضرایب مالیاتی به کمک کارشناسان مالیاتی آمده. این ضرایب ارقامی هستند که از حاصل ضرب آنها، درآمد مودی قابل محاسبه خواهد بود.
هر ساله هیاتی متشکل از نمایندگان سازمان امور مالیاتی، بانک مرکزی و نماینده شورای اصناف، نماینده نظام پزشکی درباره مشاغل وابسته به پزشکی، نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تشکیل شده و با توجه به اتفاقات و جریانات اقتصادی کشور ضرایب مربوط به مالیات های حوزه تهران بر اساس مدارک و قراین موجود بر اسا هر شغل به تفکیک تعییم شده و تحویل سازمان امور مالیاتی کشور می شود.
این کمیسیون هر سال دفترچه ای به نام دفترچه ضرایب را تعیین کرده و در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار می دهد.