در پاسخ به این سؤال که وصول مالیات چیست؟ لازم است بدانید دریافت مالیات یکی از رایج ترین شیوه های کسب درآمد برای دولت است و وصول مالیات نیز شیوه های مختلف دارد که در این مقاله به آن میپردازیم.
در میان درآمدهای دولت، سهم مالیات قابل توجه و ملاحظه است، ضرورت وصول مالیات نیز از همین جا معلوم میشود.
پس از صدور برگ تشخیص و در نهایت ابلاغ برگ قطعی مالیات است که فرآیند وصول مالیات شروع میشود.
برای وصول مالیات مؤدیان باید به اداره مالیاتی یا سامانه الکترونیکی مالیات مراجعه کرده و برای پرداخت مالیات تعلق گرفته، اقدامات لازم را انجام دهند.
همان طور که اشاره شده مالیات یکی از مهمترین مابع درآمدی دولت است که دریافت آن اهمیت زیادی برای دولت دارد.
فرار و گریز مالیاتی و روش های شانه خالی کردن از زیر بار پرداخت مالیات، سازمان امور مالیاتی را به سوی شیوه های نوین وصول مالیات و اصلاح نظام مالیاتی کشور هدایت کرده است.
آنچه باعث کاهش پرداخت مالیات و در نتیجه کاهش درآمد دولت میشود:
دولت به خاطر پیشگیری از موارد بالا اقدام به وصول مالیات به شیوه های مختلف کرده است.
وصول مالیات از هر نوع باشد چه مالیات مستقیم و چه از نوع غیر مستقیم، باید در زمان مقرر پرداخت شود. وصول مالیات از زمان صدور برگ تشخیص و پس از آن برگ قطعی مالیات آغاز میشود و در صورتی که مبلغ مشخص شده توسط مؤدی پرداخت شود، وصول مالیات پایان میپذیرد.
اگر مؤدی مالیات تعلق گرفته را در مهلت مقرر 10 روزه از تاریخ ابلاغ قطعی پرداخت نکند، دریافت مالیات وارد مرحله عملیاتی و اجرایی میشود.
اگر مؤدی مالیات تعلق گرفته را ظرف یک ماه پرداخت نکند به میزان بدهی که شامل اصل مبلغ مالیات به علاوه جرایم تعلق گرفته است به اضافه 10 درصد از بدهی، از اموال نقدی و منقوب مؤدی توقیف میشود.
اگر اموال مؤدی کافی نباشد یا به آن دسترسی وجود نداشته باشد، سازمان به سراغ اموال غیر منقول رفته و به میزان مطالباتش از اموال غیر منقول مؤدی توقیف میشود و پس از فروش از طریق مزایده و انتشار آگهی بدهی مؤدی تصفیه میشود.
اگر اموال مؤدی طی عملیات اجرایی توقیف شده باشد، مؤدی 10 روز از تاریخ توقیف اموال زمان دارد که نسبت به پرداخت یا قسط بندی بدهی اقدام کند. در این مرحله مؤدی باید حداقل باید 10 درصد تمام بدهی و هزینه های تعلق گرفته را پرداخت کند.
در شرایطی که سازمان امور مالیاتی قصد فروش یا توقیف اموال مؤدی را داشته باشد اولویت خرید اموال توقیفی با مؤدی است.
خوب است بدانید وظیفه جمعآوری یا وصول مالیات بر عهده سازمان امور مالیاتی است.
براساس ماده 219 قانون مالیات مستقیم، اصلی ترین وظایف سازمان امور مالیاتی را ضمن شناسایی مؤدیان مالیاتی و تعیین میزان مالیات پرداختی توسط آنها، مطالبه و وصول مالیات مشخص کرده است.
لازم است بدانید تا قبل از سال 1382 این وظیفه بر عهده معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصاد و دارایی بود و از سال 1382 به بعد این کار بر عهده سازمان امور مالیاتی گذاشته شد.
مالیات چه از نوع مستقیم چه غیر مستقیم باشد به چندین روش دریافت یا وصول میشود.
1- پرداخت مالیات به روش خود اظهاری:
در این شیوه وصول مالیات مؤدیان میزان مالیات را محاسبه کرده و آن را در فرصت مقرر پرداخت میکنند.
2- وصول مالیات به وسیله مأموران مالیاتی:
در این روش که برعکس شیوه پرداخت مالیات به صورت خود اظهاری است، مأموران مالیاتی وظیفه محاسبه و دریافت مالیات را بر عهده دارند. ماده 219 قانون مالیات مستقیم به چگونگی شناسایی و تشخیص درآمد مشمول مالیات افراد پرداخته است. در این قانون مطالبه و وصول مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور واگذار می شود.
در این روش از وصول مالیات ابتدا برگ تشخیص مالیات صادر شده و در صورت اعتراض مودی پس از رسیدگی به آن و طی مراحل قانونی مالیات قطعی شده و مؤدی باید به مبلغ مالیات تعیین شده تمکین کرده و وجه آن را به حساب دولت واریز کند.
3- روش پرداخت داوطلبانه:
در برخی موارد خاص، دولت شرایط خاصی برای پرداخت مالیات مشخص می کند و در این شرایط مردم مخیر هستند که تمام یا بخشی از بدهی خود را پرداخت کنند. یکی از قوانین خاص لایحه تادیه و تصفیه مالیاتی پس از پیروی انقلای در سال 1358 بود.
4- روش وصول مالیات با استفاده از تخفیف و بخشودگی عمومی مالیاتی:
گاهی دولت به منظور تشویق و ترغیب مودیان برای پرداخت بدهی برای آنها تخفیف و بخشودگی اصل و جرایم در نظر می گیرد.
در این صورت مودیان ضمن استفاده از معافیت و تشویق های مالیاتی از پرداخت مالیات نیز معاف می شوند و پرونده مالیاتی را مختومه اعلام می کنند.
سازمان امور مالیاتی برای نشان دادن اقتدار خود از روشهای ویژهای برای وصول مالیات استفاده میکند.
در این روش مؤدی موظف است در مهلت مقرر قانونی بدون وقفه و به صورت یکجا مالیات تعلق گرفته را پرداخت کند.
پس از قطعی شدن مبلغ مالیات، در صورت عدم توان مؤدی برای پرداخت مبلغ مالیات میتوان آن را به مدت 3 سال تقسیط کرد. یکی از مالیاتهایی که در ایران جواز قسط بندی دارند، مالیات برارث است که با ارائه ضامن معتبر میتوان به مدت 3 سال آن را قسط بندی کرد.
یکی دیگر از مواردی که سازمان امور مالیاتی به مؤدیان اجازه پرداخت مالیات به صورت اقساط را داده است حوادث و سوانحی است که به صورت غیر مترقبه و خارج از کنترل به مؤدی وارد میشود.
در این صورت سازمان امور مالیاتی معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات در همان سال و سنوات بعد را کسر میکند. و یا برای مؤدیانی که توان پرداخت مالیات به خاطر خسارت های وارده را ندارند تمام یا بخشی از بدهی مالیاتی آنها بخشیده شده یا به صورت اقساط بلند مدت قسط بندی میشود.
مطابق ماده 28 قانون مالیات مستقیم زمانی که مؤدی در زمان مقرر قادر به تحصیل درآمد و پرداخت مالیات نیست میتواند در طول سال مالیات تعلق گرفته به همان سال را به نسبتی از آخرین مالیات قطعی شده سال های قبل یا به نسبت حجم فعالیت خود به صورت علی الحساب پرداخت کند.
پرداخت مالیات به صورت علی الحساب قبل از شروع سال مالی مؤدی را مشمول تشویق و جایزه میکند.
مطابق ماده 166 قانون مالیات مستقیم سازمان امور مالیاتی این قدرت را دارد که از قبضهای پیش پرداختی برای مالیات استفاده کند.
به عبارت دیگر سازمان امور مالیاتی قبل از قطعی شدن مقدار مالیات میتواند مبلغی را به صورت علی الحساب از مؤدی دریافت کند.
در این روش چون مؤدی سهمی از مالیات را زودتر از موعد پرداخت کرده است از هجوم مالیات در موعد قانونی جلوگیری میشود.
دلایل زیادی برای عدم وصول مالیات وجود دارد که با شناخت آنها و تلاش برای رفع این دلایل، درآمدهای مالیاتی دولت نیز افزایش یافته و فرار مالیاتی به حداقل میرسد. راهکارهایی دولت برای بهبود وصول مالیات از آن استفاده میکند به شرح زیراست:
موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله مشاوره مالیاتی اصناف دعوت می نماید.