مراحل رسیدگی پرونده مالیاتی
پس از مشخص شدن میزان مالیات توسط مقامات مالیاتی، مودیان مالیاتی حق اعتراض به مالیات را دارند و تا سی روز پس از ابلاغ برگ تشخیص، می توانند به آن معترض شوند. روند اعتراض و بررسی آن مراحلی دارد که اگر به نتیجه نرسیدید با گذر از هر مرحله به هر مرحله بعد می روید.
به جز برخی گروه های شغلی و افرادی که از پرداخت مالیات معاف هستند، سایر شهروندان جامعه باید به پاس خدماتی که در جامعه از ان بهره مند هستند، باید مالیات پرداخت نمایند. چالش پرداخت مالیات در هر حوزه و کسب و کار، یکی از بزرگ ترین مسائل اشخاص حقیقی و حقوقی است. همان طور که پرداخت مالیات حق دولت بر گردن مردم است، اعتراض به مالیات اعمال شده هم حقی است که مردم از آن برخورداند. اعتراض مالیاتی برای گروه ها و افرادی است که به مالیات وضع شده از سوی سازمان امور مالیاتی معترض هستند.
برای مطالعه مقاله حسابرسی مالیاتی چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
رسیدگی به اعتراض مودیان سلسله مراتبی دارد که هر شخص پرداخت مالیات باید از آن مطلع باشد. این مراحل به شرح زیر است:
طبق ماده 238 قانون مالیات مستقیم در مرحله اول رسیدگی به اعتراض مودی، همه کارها به صورت اداری انجام می شود. در این مرحله اگر مودی به برگه تشخیص معترض بود بایستی طرف سی روز خود مودی یا وکیل تام الاختیارش به اداره امور مالیاتی مراجعه نموده و با ارائه دلایل محکمه پسند و اسناد موجود کتباً تقاضای رسیدگی مجدد را داشته باشد.
در این مرحله مسئول مالیات موظف است اعتراض مودی را در دفاتر ثبت نموده و ظرف مهلت مقرر که نباید از سی روز بیشتر شود به موضوع رسیدگی نماید. از آن جا که هدف سازمان امور مالیاتی جلوگیری از اتلاف وقت مودی و سازمان است، از نظر سازمان مراحل اعتراض هر چه زودتر پایان بپذیرد وقت و هزینه کمتری صرف می شود. به همین منظور و برای جلوگیری از وارد شدن پرونده به هیات حل اختلاف سازمان امور مالیاتی ترجیح می دهد به روش اداری و توافق، مبادرت به حل مسئله و اتمام اعتراض نماید.
برای مطالعه مقاله کد اقتصادی چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
اگر پس از رسیدگی به پرونده مالیاتی در این مرحله با مودی به پذیرش و توافق رسید، رئیس اداره مالیاتی ظهر برگ تشخیص را امضا کرده و آن را به امضای مودی نیز می رساند و به اختلاف پایان می دهد. پس از پایان اختلاف برگ قطعی مالیات را که سازمان امور مالیاتی صادر شده را به مودی تسلیم کرده تا نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام نماید.
اگرمسئول مربوطه نتواند رضایت مودی را تامین کند، و اسناد و مدارک ارائه شده را کافی نداند و اعتراض را نپذیرد، با امضا و درج در ظهر برگ تشخیص، نپذیرفتن اعتراض را اعلام می نماید و پرونده را به هیات حل اختلاف ارجاع دهد.
نکته: اگر برگ تشخیص مالیاتی مورد امتناع مودی، بستگان، خادمان وی قرار بگیرد یا با عدم حضور مودی در اقامتگاهش مواجهه شود و مودی ابلاغ قانونی را دریافت نکند تا توافق یا عدم موافقت خویش را اعلام نماید، حکم اعتراض به برگه مالیات است و پرونده به هیات حل اختلاف بدوی راه پیدا می کند.
برای مطالعه مقاله ماده 100 قانون مالیات های مستقیم می توانید از این لینک استفاده نمایید.
پس از گذر از مرحله اول و عدم توافق مودی و اداره امور مالیاتی، پرونده به هیات حل اختلاف ارجاع داده می شود. هیات حل اختلاف از سه نفر تشکیل شده است.
در مرحله دوم، پرونده مودی به همراه اسناد و مدارک ضمیمه، مورد بررسی هیات حل اختلاف قرار گرفته و رای صادر می شود. بسیاری از پرونده ها در همین مرحله به پایان می رسد و با قبول مودی و پرداخت مالیات از جانب او پرونده بسته می شود.
اما گر مودی به رای صادره از سوی هیات حل اختلاف معترض باشد، ظرف سی روز می تواند شکایت خود را اعلام نموده و شکایت را به شورای عالی مالیاتی ارجاع بدهد. اگر اداره امور مالیاتی نیز به رای صادره معترض باشد او نیز می توایند مانند مودی به شورای عالی مالیاتی صدای اعتراض خود را برساند.
ظرف یک ماه پس اعتراض صدور حکم از جانب هیات حل اختلاف، مودی می تواند اعتراض خود را به شورای عالی مالیات برساند. در این مرحله شورای عالی اقتصادی، پس از طی کردن تشریفات قانونی و بدون در نظر گرفتن ماهیت پرونده آن را بررسی کرده و رای نهایی را صادر می کند.
در صورتی که در این مرحله نیز شورای عالی رای هیات حل اختلاف را نپذیرد، پرونده به اداره مالیاتی برگشت می خورد و دوباره توسط هیات حل اختلاف دیگری دنبال می شود. اگر نطر هیات حل اختلاف توسط شورای عالی مالیاتی قبول شود، مودی می تواند ادامه شکایت خود را در هیات سه نفری وزارت اقتصاد دنبال کند.
برای مطالعه مقاله ماده 238 قانون مالیات مستقیم می توانید از این لینک استفاده نمایید.
پس ازگذر از سه مرجع ذکر شده و حل نشدن مشکل مالیاتی مودی، وقت آن رسیده که به هیات سه نفری وزارت اقتصاد مراجعه کند. هدف از تشکیل این هیات سه نفری، جلوگیری از خروج پرونده از سازمان مالیاتی و دولت است.
این هیات سه نفری که به انتخاب وزیر اقتصاد و دارایی پیشنهاد می شوند، پس از بررسی پرونده، نظر خود را به مودی اعلام میکنند. در نظر داشته باشید که بسیاری از پرونده ها در همان مراحل اولیه حل و فصل شده و فقط تعداد محدودی از پرونده ها تا این مرحله دنباله دار می شود.
از آنجایی که سازمان امور مالیاتی حق رای را به مودی می دهد تا زمانی که هنوز مودی قانع نشده و نظر هیات را نپذیرفته باشد، فرایند اعتراض ادامه دارد و این بار می تواند به دیوان عدالت اداری مراجعه نماید.
در این مرحله که بیشتر سیستم قضایی، حکومت می کند و قوانین و مقررات قضایی بر آن حاکم است، تفاوت های زیادی با سازمان مالیاتی داشته و مودی باید به کمک وکیل تام الاختیار شکایت خود را دنبال کند.
مودی تا سه ماه پس از اعلام رای هیات سه نفری، می تواند شکایت خود را از سازمان امور مالیاتی به دیوان عدالت اداری ببرد. مودی این حق را دارد که پس از صدور رای هیات حل اختلاف راه را کوتاه تر کرده و مستقیم به دیوان عدالت اداری مراجعه کند. به خاطر داشته باشید رسیدن پرونده تا این مرحله بسیار وقت گیر و هزینه بر است.