مالیات بر عایدی سرمایه چیست

یکی از انواع مالیات بر درآمد که تأثیر زیادی در کاهش دلالی و سوداگری دارد، مالیات بر عایدی سرمایه است. اگر می­خواهید بدانید مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟ باید برایتان بگوییم شیوه­ای از دریافت مالیات است که بر کالاهای سرمایه ­ای وضع می­ شود. لطفا تا پایان مقاله ما را همراهی کنید تا با جرئیات و چند و چون مالیات بر عایدی سرمایه بیشتر آشنا شوید.

عایدی سرمایه چیست:

عایدی سرمایه، میزان افزیش مبلغ اموال وکالاهای سرمایه ­ای است. به طور مثال اگر چند سال قبل ملکی را به مبلغ 200 میلیون ریال خریده باشید، پس از گذشت چند سال، مبلغ ملک­تان به میزان 1,000,000 افزایش داشته باشد، شما در خرید ملک خود 800,000 سود کرده­ اید و باید برای این میزان افزایش یا همان عایدی سرمایه، مالیات پرداخت کنید.

عایدی سرمایه فقط منحصر به زمین و ملک نمی­شود، هر کالای سرمایه­ای مانند اوراق سهام بهادار نیز شامل عایدی سرمایه می­شود.

خدمات مالیاتی

مالیات بر عایدی سرمایه چیست:

مالیات بر عایدی سرمایه (Capital Gains Tax) معروف به مالیات ثروتمندان است. در این مالیات که به سود ناشی از اموال تعلق می­گیرد، افراد موظف هستند برای سود به دست آمده ناشی از فروش سرمایه و مایملک خود مالیات پرداخت کنند.

پیشینه مالیات بر عایدی سرمایه:

اولین کشوری که در سال 1913 مالیات بر عایدی سرمایه را اجرایی کرد، ایالات متحده آمریکا بود. حدود 50 سال این کشور تنها کشور و پیشتاز در دریافت مالیات بر عایدی سرمایه بود. برای همین قوانین مجزا و کاملی برای این شیوه مالیات اعمال کرد.

در سال 1965 انگلستان هم در ردیف کشورهایی قرار گرفت که مالیات بر عایدی سرمایه را در دستور کار خود قرارداد. شرایط پس از جنگ جهانی دوم و جهش قیمت مسکن، باعث تصویب این قانون در کشور انگلستان شد.

از آن به بعد کشورهای مختلف، مخصوصاً کشورهای ثروتمند این شیوه دریافت مالیات را تصویب و اجرایی کردند. از سال میلادی 2000 بر تعداد کشورهایی که مالیات بر عایدی سرمایه را از مردم دریافت می­کنند، افزوده شد و 171 کشور این مالیات را دریافت می­کنند.

مالیات بر عایدی سرمایه در ایران:

در ایران از سال 1360 بود که قانون مالیات برعایدی سرمایه، مطرح و تا حدودی اجرایی شد. اما به دلیل مخالفت­ های بسیار و خلأهای قانونی فراوان، فساد در دستگاه مالیاتی و سایر دستگاه ­های مربوطه دریافت این نوع مالیات متوقف شد.

افزایش تورم در بازار مسکن و سود کلانی نصیب دلالان می­شود، دولت را بر آن داشته که مالیات بر عایدی سرمایه را اجرایی کرده و در پی آن عدالت مالیاتی را در جامعه فراگیر کنند.

ناگفته نماند در سال ­های اخیر و با افزایش تحریم­ ها و کاهش درآمدهای نفتی، دولت به این شیوه دریافت مالیات تمایل پیدا کرده و به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی خود است.

قانون مالیات بر عایدی سرمایه، بارها و بارها در مجلس مطرح شد ولی با موافقت­ ها و مخالفت­های فراوان روبرو شد. اخیرا با پیگیری­ های نهادهای مسئول، طرح مالیات بر عایدی سرمایه در حال اجرایی شدن است.

مشاوره مالیات

تفاوت میان مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات ارزش افزوده:

شاید برخی تصورکنند مالیات بر عایدی سرمایه، همان مالیات برارزش افزوده است. علی رغم شباهت­ های بسیار میان این دو در شیوه دریافت مالیات تفاوت ­های زیادی وجود دارد.

• مالیات بر عایدی سرمایه، نوعی مالیات مستقیم است در حالی که مالیات برارزش افزوده، مالیات غیر مستقیم است.
• مالیات برارزش افزوده به سود مولد تعلق می­گیرد ولی مالیات بر عایدی سرمایه به سود ناشی از فروش کالاها و اموال غیر مولد تعلق می­گیرد.
• مالیات ارزش افزوده مشمول سود ناشی از انجام کار یا ارائه خدمت است که در چرخه تولید به آن افزوده می­شود، ولی در مالیات بر عایدی سرمایه، مالکان اموال نقشی در افزایش قیمت ندارند و هیچ دخالت و کمکی برای افزایش قیمت آن نمی­کنند.

کدام اموال مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می شوند:

هدف از دریافت مالیات بر عایدی سرمایه، دریافت مالیات از دلالان است که با خرید و فروش اموال به سود کلانی دست پیدا می­ کنند.

تعیین اموال و کالاهایی که مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می­شوند در کشورهای مختلف متفاوت است و بستگی مستقیم به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور دارد.

به طور کلی اموالی مانند زمین، مسکن، سهام، اوراق بهادار، عتیقه جات، آثار هنری و هر چیز دیگری که شما برای آن هیچ زحمتی نکشیده ­اید ولی شما را به سود کلانی رسانده، مشمول اموال سرمایه ای مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می­شود. در برخی کشورها خودرو نیز جزو اموالی است که در ردیف کالاهای سرمایه ای قرار می­گیرد.

لازم به ذکر است مالیات برعایدی سرمایه، تنها در صورتی از افراد دریافت می­شود که زمین یا ملک خود را فروخته و از فروش آن به سود برسند. خوب است بدانید تا زمانی که مایملک در اختیار خودتان باشد مالیاتی به آن تعلق نمی­گیرد.

مشاوره مالیات بر ارزش افزوده

انواع مالیات بر عایدی سرمایه:

همان­طور که گفته شد، مالیات برعایدی سرمایه، شیوه جدیدی از دریافت مالیات است که به کالاها و اموال غیر مولد تعلق می­گیرد که به آنها اشاره می­کنیم.

مالیات بر عایدی مسکن:

یکی از اصلی ­ترین منابع دریافت مالیات بر عایدی سرمایه، املاک و زمین است. دلالان مسکن بزرگ­ترین جامعه هدف برای دریافت مالیات برعایدی مسکن هستند.

دریافت مالیات برعایدی مسکن در کشورهای مختلف شیوه­های گوناگونی دارد. در برخی کشورها از ملکی که در آن ساکن هستید، مالیات دریافت نمی­شود. از سوی دیگر فاصله و تعداد خرید و فروش مسکن نیز ملاکی برای دریافت این شیوه مالیات است.

با این اوصاف دلیل اصلی دریافت مالیات بر عایدی مسکن، کوتاه کردن دست سوداگران احتکارگران و سود جویی در بخش مسکن برای جلوگیری از ایجاد تورم است.

مالیات بر عایدی سهام

مالیات بر عایدی سهام و اوراق بهادار به دلیل شفافیت آن به راحتی قابلیت محاسبه و دریافت است. سهامدارن پس از فروش سهم خود و دریافت سود ناشی از آن موظف به پرداخت مالیات بر عایدی سهام هستند. برای دریافت مالیات بر عایدی سهام، نظریه­های مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند با دریافت این نوع مالیات افراد از سرمایه گذاری در بورس دورمی­شوند.

مالیات بر سودهای بانکی

از آنجا که مالیات برعایدی سرمایه، مربوط به املاک و مستغلات می­شود، شامل سودهای بانکی نمی­شود. دلیل عدم دریافت مالیات از سود بانکی، هدف از شیوه دریافت مالیات است. چون هدف دولت، جذب نقدینگی برای سرمایه گذاری مولد در کشور است در صورتی که دریافت مالیات از سود بانک، باعث تحریک بازارهای موازی می­شود.

شیوه و نرخ محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه:

مالیات بر عایدی سرمایه در واقع سود ناشی از کالاهای ارزشمندی است که در زمان فروش دریافت می­شوند. نرخ محاسبه این مالیات، به میزان سودی بستگی دارد که هنگام فروش در معامله انجام شده، عاید فروشنده می­شود.

این میزان مالیات به صورت درصدی و با نرخ مشخصی از مؤدیان دریافت می­شود.

محاسبه این نوع مالیات در کشورهای مختلف تفاوت دارد. در بسیاری از موارد تا سقف مشخصی از سود به دست آمده از پرداخت مالیات معاف است و هر چه میزان سود افزایش پیدا کند، مبلغ مالیات نیز بیشتر می­شود.

برای مثال کشور دانمارک با اخذ 42 درصد مالیات بر عایدی سرمایه، بالاترین نرخ دریافت مالیات در میان کشورهای دنیا را دارد.

گفتنی است نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورها مختلف با توجه به سیاست گذاری و برنامه ریزی های کلان هر کشور متغیر است. این نرخ در کشور انگلیس و آمریکا 28 درصد و در استرالیا 25 درصد استت

سود ناشی از عایدی سرمایه تا 100 میلیون تومان معاف از مالیات است. میزان سود ناشی از افزایش سرمایه از 100 تا 400 میلیون تومان مالیات 10 درصدی دارد.

از 400 تا 1 میلیارد به میزان 20 درصد مالیات قابل پرداخت است و مبالغ بیش از 1,000,000 میلیارد با نرخ 30 درصد مالیات شان محاسبه می­شود.

مالیات بر مستغلات

مالیات بر ضرر سرمایه چیست:

تکلیف کسانی که از خرید ملک و اموال خود دچار ضرر و زیان شده اند چیست؟

دولت که در سود به دست آمده از عایدی سرمایه شریک است در زیان آن نیز شریک خواهد بود، برای همین مالیات بر عایدی سرمایه به طور کلی محاسبه می­شود.

برای مثال اگر در یک معامله 300 میلیون سود کرده باشید و در معامله بعدی 200 میلیون ضرر کنید، مالیات پرداختی برای سود ناشی از عایدی سرمایه، میزان اختلاف این دو مبلغ یعنی 100 میلیون است.

نکته مثبت دیگر در محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه این است که اگر در یک دوره مالی دچار ضررشوید، میزان ضرر در حساب مالیاتی شما ذخیره شده و از سود دوره بعد کسر می­شود. به عبارت بهتر از ضرر متحمل شده در دوره فعلی در دوره بعد معافیت مالیاتی دارید.

اظهارنامه مالیات بر عایدی سرمایه:

نحوه پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهای مختلف متفاوت است. برای این کار مودیان موظف هستند اطلاعات عواید سرمایه­ای خود را در اظهارنامه مالیاتی ثبت کرده و همراه با سایر مالیات­ های پرداختی به سازمان امور مالیاتی واریز کنند.

دلایل زیادی برای دریافت این نوع مالیات وجود دارد:

• با اخذ مالیات برعایدی سرمایه، دولت ­ها یکپارچگی، انسجام و کارایی بیشتری در نظام مالیاتی کشور حاکم می­کنند.
• اخذ مالیات برعایدی سرمایه باعث کاهش نرخ تورم در کشور می­شود.
• جلوگیری از دلالی و سوداگری در بازار مسکن، سکه، زمین، ارز و غیره دلیل دیگری برای دریافت این نوع مالیات است.
• سرازیر شدن سرمایه ها به سمت تولید و بخش­های مولد به جای واسطه گری و دلالی مزیت دیگری برای این دریافت مالیات محسوب می­شود.
• با این شیوه دریافت مالیات، می­توان نوسان­های قیمتی بازار را کنترل و قابل پیش­بینی کرد.
• توزیع عادلانه و صحیح درآمد، میان اقشار مختلف جامعه نیز از دلایل این شیوه دریافت مالیات است.
• برقراری عدالت اجتماعی و عدالت مالیاتی در جامعه از اهداف دیگر این نوع دریافت مالیات است.
• این شیوه دریافت مالیات باعث کاهش فرارهای مالیاتی شده و روشی مؤثر برای جلوگیری از فرار مالیاتی است.

مالیات بر ارث

با 9 معافیت­ مالیات بر عایدی سرمایه آشنا شوید:

با تأیید مالیات بر عایدی سرمایه در ایران که از سال 1398 مطرح شده است، موارد معافیت مالیاتی نیز ارائه شده است که شامل موارد زیر است.

1. اولین انتقال ملک و حق واگذاری محل کسب تا دو سال پس از اجرایی شدن قانون، معاف از پرداخت مالیات است.
2. اخرین انتقالی واحد مسکونی افراد زیر 18 سال نیز معافیت مالیاتی دارد.
3. انتقال املاک نوساز، نیمه تمام موضوع ماده 77 قانون مالیات مستقیم مشول معافیت می­شود.
4. انتقال بلا عوض و اعطای وکالت به والدین، همسر و فرزندان هم در این ردیف قرار می­گیرد.
5. اموال و دارایی­ هایی منقول که تحت عنوان جهیزیه منتقل می­شود.
6. اموال و دارایی ­های اشخاص موضوع ماده 2 قانون مالیات مستقیم هستند.
7. انتقال اولین خودرو و موتور سیکلت برای اشخاص حقیقی بالای 18 سال در هر دو سال شمسی معاف از پرداخت مالیات برعایدی سرمایه است.
8. املاک مشمول مقررات ماده 68 و 70 قانون مالیات مستقیم نیز معافیت دارند.
9. انتقال اموال به صورت ارث یا وصیت نیز معاف از این مالیات است.

موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله فرهنگ مالیاتی چیست دعوت می نماید.