مالیات بر دارایی نوعی مالیات مستقیم است که بر اساس دارایی یا ثروت افراد تعریف میشود. قبل از آشنایی با جزئیات مالیات بر دارایی، بهتر است با مفاهیم کلی مالیات به اختصار آشنا شویم، سپس مالیات بر دارایی و انواع آن را بررسی می کنیم. سهم مالیات بر دارایی از مالیات های مستقیم از سال 1384 تا 1396 چیزی بالغ بر 5.7 درصد است.
مالیات نوعی پرداخت بلاعوض است که به شخص، دارایی، درآمد و غیره تعلق می گیرد. مالیات نوعی هزینه اجتماعی است که یک ملت در راستای بهره برداری از امکانات و منابع کشور موظف به پرداخت آن هستند. به عبارت دیگر مالیات انتقال بخشی از درآمد های جامعه یا قسمتی از سود به دست آمده از فعالیت های اقتصادی جامعه است که به دولت می رسد. چون بستر انجام فعالیت های اقتصادی و امکانات در جامعه و رسیدن به سود را دولت برای شرکت ها موسسات یا افراد فراهم می کند.
دولت برای تامین خدماتی که به شهروندان ارائه می دهد، مالیات وضع می کند. دولت با دریافت مالیات از شهروندان، هزینه های عمومی جامعه را تامین نموده و از طریق دریافت مالیات، منافع اقتصادی و اجتماعی جامع را تامین می کند. در واقع مالیات منبع تامین هزینه های دولت برای انجام پروژه ها، ارائه خدمات عمومی و تامین هزینه های دولت است.
در ایران مالیات به دو دسته مالیات مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. زمانی که مودی یا پرداخت کننده مالیات شخص و درآمد و ثروت او باشد و در واقع طرف پرداخت مالیات، شرکت یا موسسه نباشد، مالیات پرداختی، مالیات مستقیم نام دارد. مالیات غیر مستقیم مالیاتی است که به صورت غیر مستقیم روی کالا های مصرفی و خدمات ارائه شده کشیده می شود و به دو صورت مالیات بر واردات و مالیات بر معاملات خرید و فروش دریافت می شود.
مالیات مستقیم به دو گروه تقسیم می شود. این نوع مالیات بدون هیچ واسطه ومیانجیگری با توجه به میزان درآمد و دارایی های افراد جامعه اعمال می شود.
1-مالیات بر دارایی شامل دو گروه مالیات بر ارث و حق تمبر است.
2- مالیات بر درآمد، این نوع مالیات شاخصه های زیادی دارد و شامل گروه های زیادی از جامعه می شود که شامل مالیات بر درآمد املاک، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات بر درآمد اتفاقی میشود.
مالیات بر دارایی مالیاتی است که به دارایی و ثروت افراد جامعه تعلق می گیرد و در سال 1366 طبق قانون مربوط به مالیات مستقیم برای پنج گروه اعمال شد.
موارد حذف شده در اصلاحاتی که در سال 1380 انجام گرفت از گردونه مالیات های مستقیم حذف شده و فقط دو مورد مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر به قوت خود باقی ماند.
زمانی که بر اثر فوت و از دنیا رفتن شخص، دارایی و درآمدی به شخص دیگری تعلق بگیرد، هنگام تغییر مالکیت اموال به جامانده از فرد متوفی، مالیات بر ارث به جامانده تعلق می گیرد که باید پرداخت شود. البته قبل ازمحاسبه مالیات نهایی باید معافیت های مالیاتی را محاسبه نمود تا از مالیات بر ارث حذف شود.
در تعیین نرخ مالیات بر ارث عوامل زیادی دخیل هستند، مانند:
تمام موارد ذکر شده بر روی معافیت مالیاتی و نرخ آن تاثیر مستقیم دارد.
طبق قانون نسبت اشخاص بر اساس درجه خانوادگی با متوفی به سه گروه تسیم می شوند که نوع مالیت پرداختی به همین نسبت نیز تغییر می کند.
وارث طبقه اول: شامل پدر مادر زن شوهر فرزند و نوه می شود.
هر میزان مبلغ ارث باشد ابتدا 3 میلیون برای معافیت کسر خواهد شد. اگر مبلغ ارث تا 5 میلون تومان باشد طبقه اول وراث تا 5 درصد باید مالیات آن را پرداخت نمایند. اگر مبلغ ارث از 5 میلون تا 20 میلیون باشد 15 درصد مالیات بپردازند. اگر مبلغ به ارث رسیده بین 20 تا 50 میلیون باشد 25 درصد مالیات و بیشتر از 50 میلیون تومان موظف به پرداخت 35 درصد مالیات هستند.
اگر هر یک از وراث معلول باشند یا از کار افتادگی داشته باشند میزان معافیت مالیاتی شان 5 میلیون تومان خواهد بود.
وارث طبقه دوم: شامل اجداد، برادر، خواهر و فرزندان آنها میشود.
وارثین طبقه دوم اگر مبلغ ارث تا 5 میلیون باشد 15 درصد مالیات باید بپردازند. اگر مبلغ ارث بین 5 تا 20 میلیون باشد 25 درصد مالیات باید بپردازند. در صورتی که مبلغ ارث از 20 تا 50 میلیون باشد 35 درصد و بیشتر از 50 میلیون، شامل 45 درصد مالیات می شوند.
وارث طبقه سوم: شامل عمو عمه دایی خاله و فرزندان انها است.
این گروه از وراث زمانی که مبلغ ارث 5 میلیون باشد باید 35 درصد مالیات بپردازند. در صورتی که از 5 میلیون تا 20 میلیون باشد باید 45 درصد مالیات بدهند از 20 تا 50 میلیون 55 درصد مالیات و بیشتر از 50 میلیون شامل 65 درصد مالیات است.
طبق ماده 19 قانون مالیات بر ارث کلیه اموال منقول و مطالبات قابل حصول و حقوق مالی باقی مانده از متوفی چه در ایران چه در خارج از کشور باشد، پس از کسر هزینه کفن و دفن و انجام دیون و واجبات شرعیف قانونی متوفی باید پرداخت شود. مهریه و نفقه در ایام عده باید قبل از مشخص شدن مالیات کسر شود. بدهی های متوفی نیز طبق تایید هیات حل اختلاف مالیاتی قابل کسر از ماترک است.
اداره امور مالیاتی مکلف است پس از رسیدگی و قطعی شدن مبلغ مالیات و پرداخت آن مفاصا حساب مالیاتی را تا حداکثر یک هفته صادر نماید. مشمولین مالیات بر ارث، براساس اظهارنامه تا سه ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه باید آن را به صورت علی الحساب پرداخت نموده و رسید را دریافت نمایند.
این مالیات برای رسمی و لازم الاجرا شدن اسناد است که از افراد دریافت می شود. این مبلغ برای تمبر است که بر روی اسناد چسبانده شده و باطل می شود.
موسسه مالیات ها شما را به مطالعه مقاله مفاصا حساب مالیاتی دعوت می نماید.