حل و فصل اختلافات مالیاتی
سیستم پرداخت مالیات همیشه با اما و اگرهای فراوانی روبرو بوده که منجر به اختلاف میان پرداخت کنندگان مالیات و سازمان امور مالیاتی می شود. لازم است پرداخت کنندگان مالیات یا همان مؤدیان مالیاتی از چگونگی حل و فصل اختلافات مالیاتی مطلع باشند. اگر می خواهید اطلاعات جامعی در این زمینه به دست بیاورید با ما همراه باشید.
اختلافات مالیاتی مشکلاتی است که میان مؤدیان و مأموران مالیاتی روی می دهد و دلایل مختلفی هم میتواند داشته باشد. برخی دلایل اختلافات مالیاتی موارد زیر است:
اصل 34 قانون اساسی، دادخواهی را حق هر انسانی می داند. مطابق این قانون هر انسان می تواند برای دادخواهی به دادگاه ذی صلاح مراجعه کند. یکی از مراجعی که برای گرفتن حق میتوان به آن مراجعه کرد، دادگستری است که محلی برای رسیدگی به ناعدالتی ها و دعاوی مردم است. اما چگونگی حل و فصل اختلافات مالیاتی میان اداره امور مالیات و مؤدیان در حوزه رسیدگی دادسراهای عمومی و انقلاب نیست و باید در مراجع تخصصی مالیاتی رسیدگی شود.
برای رفع و رجوع اختلافات مالیاتی نیز می توان به هیأت حل اختلاف مالیاتی و نیز شورای عالی مالیات مراجعه کرد. فرآیند رسیدگی به اختلافات مالیاتی در ایران به دو شیوه است. روش اداری و رسیدگی به شیوه قضایی که در ادامه به آنها می پردازیم.
حل اختلافات مالیاتی درون سازمانی چندین مرحله دارد که به شرح زیر است:
مرحله اول، رسیدگی اداری از طریق ممیز کل:
مطابق ماده 238 قانون مالیات زمانی که مؤدی به برگ تشخیص مالیات معترض باشد در قدم اول می تواند به اداره امور مالیاتی مراجعه کرده و پس از تقاضای کتبی برای رسیدگی به طور مستقیم اختلاف مالیاتی را از طریق توافق با رئیس اداره امور مالیاتی حل و فصل کند. گفتنی است رسیدگی به اعتراض در این مرحله درون سازمانی و اداری است.
مرحله دوم، هیأت حل اختلاف بدوی:
اگر اختلاف مالیاتی از طریق رئیس اداره امور مالیات حل نشد و برگ تشخیص مطابق مقررات به مؤدی ابلاغ شد برای حل و فصل اختلافات مالیاتی باید به هیأت حل اختلاف بدوی مراجعه کرد. واحد مالیاتی مربوطه زمان تشکیل جلسات هیأت حل اختلاف بدوی را به اطلاع مؤدی می رساند. لازم به ذکر است که رأی این هیأت سه نفره برای طرفین دعوی قطعی و لازم الاجرا است.
مرحله سوم، هیأت حل اختلاف تجدید نظر:
کسانی که به دنبال چگونگی حل و فصل اختلافات مالیاتی هستند، باید بدانند سومین مرحله برای حل اختلافات مالیاتی مراجعه حضوری به هیأت حل اختلاف تجدید نظر است. اگر طرفین دعوی نظر هیأت بدوی را نپذیرند، میتواند ظرف مدت بیست روز به صورت کتبی به آن اعتراض کنند. در این صورت است که پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر رفته و مورد بررسی قرار میگیرد. رای هیأت حل اختلاف قطعی و لازم الاجرا است و مؤدی باید مالیات پذیرفته شده را در زمان مقرر بپردازد.
مرحله چهارم، هیأت ماده 216:
در راستای چگونگی حل و فصل اختلافات مالیاتی در مرحله چهارم به هیأت ماده 216 قانون مالیات مستقیم می رسد. هیأت ماده 216 مرجع رسیدگی به شکایت های ناشی از اقدامات اجرایی مالیات ها است. به عبارت دیگر اگر مؤدی نسبت به وصول مالیات قبل از قطعی شدن آن معترض باشد یا در زمینه مالیات های غیر مستقیم شکایتی داشته باشد و یا در زمینه هیأت های حل اختلاف شکایتی داشته باشد می تواند به هیأت موضوع ماده 216 مراجعه کند. اگر پرونده مالیاتی قبل از قطعی شدن اجرایی شده باشد علاوه بر باطل کردن اقدامات قبلی رأی جدید را صادر میکند. گفتنی است رسیدگی به شکایات مزبور با فوریت و در خارج از نوبت است.
مرحله پنجم، شورای عالی مالیاتی:
مطابق ماده 251 قانون مالیات مستقیم، مؤدی یا اداره امور مالیاتی پس از یک ماه از اعلام ابلاغ رأی قطعی هیأت حل اختلاف مالیاتی با دلایل کافی می تواند به شورای عالی مالیاتی مراجعه کرده و با اعلام شکایت تقاضای نقض رأی و تجدید رسیدگی را داشته باشد. رسیدگی در شورای عالی مالیاتی بدون توجه به ماهیت پرونده بوده وصرفاً پرونده ها از نظر رعایت تشریفات قانونی و نیز مطابقت و بررسی رسیدگی های قبلی با قوانین ومقررات است که رأی منقضی را صادر میکند.
مرحله ششم، هیأت موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات مستقیم:
اگر مؤدی یا سازمان امور مالیاتی همچنان به غیر عادلانه بودن مالیات و آرای صادره معترض باشند برای شکایت و تقاضای تجدید نظر می توانند به هیأتی سه نفره که به انتخاب وزیر اموراقتصاد تشکیل شده مراجعه نموده و دادخواست خود را برای رفع تبعیض اعلام نمایند. گفتنی است رأی این هیأت نیز با اکثریت آراء لازم الاجرا و قطعی است.
آخرین مرحله، دیوان عدالت اداری:
مطابق قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رسیدگی به اعتراضات پس از شورای عالی در حوزه دیوان عدالت اداری است. مطابق اصل 173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دیوان عدالت اداری برای رسیدگی به شکایت ها و اعتراضات مردمی نسبت به مأموران و آیین نامه های داخلی ادارت دولتی تشکیل میشود.
چگونگی حل و فصل اختلافات مالیاتی در این مرجع منوط به شکایات و دادخواهی نسبت به مأموران و ادارات و آیین نامه های دولتی خلاف قانون و شرع و غیره است. رسیدگی به اختلافات در این مرحله زیر نظر قوه قضاییه است. پنج مرحله قبلی رسیدگی و حل و فصل اختلافات مالیاتی درون سازمان امورمالیاتی انجام پذیر بود اما دیوان عدالت اداری تنها مرجعی است که خارج از سازمان امور مالیات تشکیل می شود. زمان لازم برای افراد داخل کشور سه ماه و مدت زمان اعتراض به این مرجع برای افرادی که در خارج از کشور هستند 6 ماه از تاریخ ابلاغ رأی مرجع مربوطه است.
رسیدگی به تخلات اداری مأموران و نمایندگان سازمان امورمالیاتی در هیأت حل اختلاف را دادستان انتظامی و هیأت عالی انتظامی مالیاتی بر عهده دارند. وظایف هیأت عالی انتظامی مالیاتی به شرح زیر است:
دادستانی انتظامی از دادستان و دادیاران تشکیل می شود. وظیفه دادستان انتظامی مالیاتی رسیدگی و کشف تخلفات و تقصیرات مأموران سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت های حل اختلاف و نیز رسیدگی و تعقیب اختلافات کلیه کسانی که در امر دریافت مالیات دخیل هستند. رسیدگی به مشکلات اخلاقی و رفتاری مأموران سازمان امور مالیاتی نیز در حوزه اختیارات دادستان انتظامی عالی مالیاتی است.
موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله قانون نحوه محاسبه مالیات شرکت های خدماتی دعوت می نماید.