یکی از جدیدترین و مدرن ترین مالیات ها که در 160 کشور جهان اجرایی شده، مالیات بر ارزش افزوده است. کشور های آلمان و فرانسه پیشرو در این امر بوده اند و این قانون در ایران از سال 1387 نیز تصویب و اجرایی شد. این مالیات به کلیه کالاهایی تعلق می گیرد که در برابر پول داد و ستد و معامله می شوند.
به عبارت دیگر ارزشی که در هر مرحله از تولید به کالا یا خدمات اضافه می شود همان ارزش افزوده است. ارزش افزوده مختص کالاهایی است که مراحل تولید تا مصرف آنها زنجیره ای است. مالیات بر ارزش افزوده در واقع ارزش کالا و خدمات عرضه شده است نسبت به کالا و خدمات خریداری و تحصیل شده در یک دوره زمانی مشخص است.
طی 11 سال اخیر لیست فعالان اقتصادی، برای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در هفت مرحله معرفی شدند. اشخاص حقیقی و حقوقی معرفی شده موظف هستند 9 درصد از ارزش حاصل از فروش کالا و خدمات را بپردازند. از این مبلغ 3 درصد آن شامل عوارض است.
طبق قانون، مالیات بر ارزش افزوده که از مهر ماه سال 1387 اجرایی شد، و لیست فعالین اقتصادی در واحدهای مختلف که مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشوند را در چند مرحله معرفی و اعلام نمود. این مراحل به شرح زیر است:
مرحله اول:
اولین مرحله در مهر ماه سال 1387 صورت گرفت و مشمولین مالیات بر ارزش افزوده را در گرو ه های زیر عنوان کرد:
مرحله دوم:
دومین مرحله ای که از مهر ماه سال 1388 اجرایی شد، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که طبق موضوعات مندرج در بند الف ماده 96 قانون مالیات مستقیم فعال باشند، مشمول مالیات بر ارزش افزوده می شوند. این گروه ها شامل موارد زیر هستند.
مرحله سوم:
مرحله سوم که به دنبال مراحل قبلی بود از فروردین 1389 اجرا شد و شامل کلیه افراد حقیقی و حقوقی که در دو مرحله قبل، مشمول مالیات ارزش افزوده نبودند میشد. از طرف دیگر در مرحله سوم، گروه هایی که در سال 87 یا 88 مجموع فروش کالا و خدمات( معاف و غیر معافشان) از سه میلیارد ریال بالاتر میباشد، مشمول مرحله سوم مالیات بر ارزش افزوده می شوند.
مرحله چهارم:
این مرحله از مهر 1389 اجرایی شد، کلیه افرادی که در سه دوره قبول مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده نشده اند با هر میزان فروش یا درآمد حاصل از فروش، مشمول قوانین نظام مالیات بر ارزش افزوده می شوند. مشمولین نظام مالیاتی این دوره عبارتند از:
مرحله پنجم:
این مرحله از مهر ماه سال 1390 آغاز شد و شامل گروه هایی بود که در دسته بندی های قبلی جایی نداشتند و مشاغلی که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سالهای 87 تا 89 یک میلیارد ریال یا بیشتر بوده. در مرحله پنجم اشخاص حقوقی که بعد از سال 1390 اقدام به تاسیس و ثبت شرکت یا موسسه نموده اند و مجموع فروش کالا یا ارائه خدماتشان در سال 90 یک میلیارد ریال و بیشتر بوده را نیز شامل می-شود.
مرحله ششم:
این مرحله و فراخوان از سال 1394 اجرایی شد. در این مرحله کلیه افراد حقیقی و حقوقی بدون توجه به مبلغ فروش(موضوع ماده 95 مالیات های مستقیم) که به فعالیت هایی چون چلو کبابی، سالن غذا خوری، سفره خانه سنتی، اغذیه فروشی های زنجیره ای، با مالکیت شخصی یا تحت نام و برند تجاری، بدون در نظر گرفتن مساحت و نوع مجوز مشمول مالیات بر ارزش افزوده شدند.
مرحله هفتم:
این مرحله مخصوص افراد حقیقی و حقوقی با هر حجم از فروش یا در آمد حاصل فروش کالا یا ارائه خدماتی می شود که در مراحل قبلی از قلم افتاده بودند. در این مرحله که از مهر 1395 اجرایی شد، کلیه افراد حقیقی و حقوقی ذکر شده موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی کشور شدند. افراد حقوقی که بعد از سال 1395 شرکتی یا موسسه ای به ثبت رساندند با هر حجم از فروش کالا یا ارائه خدمت مشمول این مرحله می شوند. طی ابلاغیه مرحله هفتم کلیه فعالان واحد های اقتصادی کهنه کار و نوپا که واجد شرایط مالیات بر ارزش افزوده در هفت مرحله ذکر شده هستند موظف به ارائه اظهار نامه مالیاتی و پرداخت مالیات و عوارض بر ارزش افزوده به حساب های مشخص شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور هستند.
سخن پایانی:
طبق قانون گروه هایی که در این هفت مرحله اعلام شده و موظف به اجرای قانون و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند و در صورت تخلفاتی چون عدم ثبت نام در موعد مقرر، عدم درج قیمت، عدم تسلیم اظهار نامه و … مجرم شناخته شده و مشمول جریمه تاخیر میشوند.
موسسه مالیات ها شما را به مطالعه مقاله استعلام گواهی ارزش افزوده دعوت می نماید.