نسبت مالکانه
نسبت مالکانه از تقسیم حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها به دست می‌آید، نسبت مالکانه نشان دهنده آن است که کدام بخش از داراییهای شرکت به صاحبان سهام تعلق دارد و قدرت مالی شرکت برای بازپرداخت بدهی‌ها تا چه اندازه است. در این نوشتار اطلاعات جامعی درباره نسبت مالکانه، چگونگی محاسبه، رابطه آن با میزان ریسک و غیره جمع‌آوری کرده‌ایم.
نسبت مالکانه نشان دهنده آن است که کدام چه بخش از داراییهای شرکت یا واحد اقتصادی به صاحبان سهام تعلق دارد. نسبت مالکانه در واقع مشخص‌کننده نسبت حقوق صاحبان سرمایه به جمع دارایی است. با استفاده از نسبت مالکانه میتوان قدرت مالی واحد تجاری را فهمید، این مسئله از نظر طلبکاران اهمیت زیادی دارد، هر چقدر نسبت مالکانه بیشتر باشد، نشان میدهد که آن واحد تجاری یا واحد اقتصادی استحکام و قدرت بیشتری دارد. باید بدانید که نسبت مالکانه یکی از نسبتهای اهرمی است.
نسبتهای مالی اعدادی هستند که برای به دست آوردن اطلاعات معنادار از صورت‌های مالی شرکت استخراج میشود. این اعداد از ترازنامه، صورت سود و زیان، جریان نقدینگی، حاشیه سود، نرخ بازگشت، ارزش‌گذاری و غیره به دست می‌آید. نسبتهای مالی به چندین دسته تقسیم می‌شوند:
نسبت اهرمی نشان میدهد که شرکت تا چه اندازه نیازهای مالی خود را از منابع دیگران تأمین کرده است، در واقع نسبت اهرمی میزان تأمین نیازهای مالی از طریق ایجاد بدهی را نشان میدهد. نسبت اهرمی همان نسبت مالکانه است که سهم صاحبان سهام را در داراییهای بنگاه نشان میدهد.
تحلیل نسبتهای مالی با دو هدف انجام میشود:
برای پیگیری عملکرد شرکت
میزان نسبتهای مالی هر دوره باید تعیین شود و تغییر مقادیر آنها در طول دوران نیز بررسی میشود تا به سرنخ‌هایی که باعث پیشرفت مؤسسه میشود. به طور مثال افزایش نرخ بدهی نسبت به دارایی‌ها معیاری برای این است که شرکت تا چه اندازه تحت‌فشار بدهی است و تا چقدر با خطر ورشکستگی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
مقایسه عملکرد شرکت
در واقع به این دلیل انجام میشود که نسبتهای مالی با رقبای اصلی مقایسه شود تا بتوانید بفهمید که کدام بخش از شرکت موقعیت و عملکرد بهتر یا بدترین نسبت به میانگین صنعت مربوط به خود را دارد، دیگران با استفاده از مقایسه بازده دارایی شرکت به این نتیجه می‌رسند که کدام شرکت در حال افزایش سودآوری است و استفاده بهینه‌تر از دارایی‌ها را دارند.
نسبتهای مالی برای دو گروه افراد مهم است
نسبتهای مالی استفاده‌کنندگان خارجی مانند تحلیلگران مالی سرمایهگذاران خرده‌فروشی اعتباردهندگان عراق با مقامات ناز نظارتی ناظران صنعت مقامات مالیاتی اهمیت دارد.
استفاده‌کنندگان داخلی که شامل مدیر کارمندان مالکان و غیره هستند.
همان‌طور که گفته شد از نسبتهای مالی، تحلیلگران سرمایهگذاران و اعتبار دهندگان استفاده بیشتری می‌کنند. این نسبت‌ها برای مقایسه وضعیت واحد تجاری با صورت‌های مالی استاندارد است. محدودیت‌های نسبتهای مالی را بشناسیم:
نسبتهای اهرمی مانند نسبت مالکانه چون نحوه تأمین بدهی و میزان قدرت شرکت برای پاسخگویی بدی‌ها را نشان میدهد، اهمیت زیادی دارد. دلیل این اهمیت را میتوان در موارد زیر پیدا کرد:
حاصل جمع نسبت مالکانه و نسبت بدهی همیشه برابر با یک است. یعنی اگر نسبت مالکانه ۷۰ باشد، میتوان نسبت بدهی را ۳۰ درصد برآورد کرد. ارزیابی عدد نسبت مالکانه به این شرح است:
در یک بنگاه اقتصادی هر چه نسبت مالکانه بیشتر باشد، به معنای آن است که در صورت وضعیت مالی شرکت ریسک کمتری وجود دارد. بالا رفتن صورت وضعیت مالی شرکت، نشاندهنده افزایش بدهی بنگاه است.
بنابراین هر چه میزان حقوق صاحبان سهام و در نتیجه نسبت مالکانه بنگاه بیشتر باشد بنگاه یا شرکت تجاری، ریسک کمتری را متحمل میشود.
برای بانک‌ها نسبت مالکانه به صورت نسبت کفایت سرمایه تعریف میشود. برای محاسبه نسبت کفایت سرمایه در بانک‌ها از این شیوه استفاده میشود:
در بانک‌ها سرمایه نظارتی یکی از پارامترهای مهم برای سیاست‌های پولی و مبنای عملکرد بانک است، چرا که بانک مرکزی بر اساس آن تصمیمات، نظارت و تنظیم‌گری بانک‌ها را انجام میدهد.
سرمایه نظارتی بانک را باید بر مجموع داراییهای موزون شده با ریسک کمتر از حقوق صاحبان سهام تقسیم کرد.
در صنایع سنگین و سرمایه بر که مجبور به داشتن ماشین‌آلات و تأسیسات گسترده هستید، و مجبور به صرف سرمایه زیادی هستید، نسبت مالکانه بالا کاملاً طبیعی است.
اما شرکت‌های واسطه‌ای که نقش توزیع و پخش را دارند نسبت مالکانه ساختار با تفاوتی دارد. در این نوع شرکت‌ها نسبت مالکانه نشاندهنده تفاوت در ساختار ترازنامه است. پایین بودن میزان نسبت مالکانه به خاطر انباشت میزان داراییهای جاری است. ازآنجاکه شرکت‌های پخش به دلیل ایجاد توازن بین تأمین و مصرف دائماً در حال تغییر داراییهای جاری هستند، بنابراین بررسی نسبت مالکانه در این شرکت‌ها فایده چندانی ندارد.
بنگاه‌های اقتصادی چون با استفاده از داراییهای خود منافع و سود را به دست می‌آورند، بنابراین آنچه در این بنگاه‌ها اهمیت دارد، این است که داراییهای آنها چگونه تأمین شده است؟ آیا دارایی‌ها از طریق سهام‌داران یا حقوق صاحبان سهام تأمین شده و یا اینکه بنگاه اقتصادی برای تامین دارایی‌ها قرض کرده است؟
باید بدانید با افزایش بدهی بانکی، ریسک صورت وضعیت مالی بالاتر می‌رود.
در ارزیابی نسبت مالکانه بنگاه هر اندازه حقوق صاحبان سهام و نسبت مالکانه بنگاه رقم بیشتری داشته باشد آن بنگاه ریسک کمتری را متحمل میشود.
صورت‌های مالی از تغییرات حقوق صاحبان سرمایه که از معاملات با صاحبان سرمایه و تغییرات دیگر در حقوق صاحبان سرمایه به وجود آمده، ایجاد میشود. نتیجه این تغییرات درآمد و هزینه نامیده میشود. درآمد و هزینه دو واژه مهم هستند که تغییرات اساسی حقوق صاحبان سرمایه را نشان میدهد
درآمد همان افزایش حقوق صاحبان سرمایه است، به جز مواردی که به آورده آنها مربوط میشود.
هزینه نیز کاهش حقوق صاحبان سرمایه به غیر از آنچه مربوط به آورده صاحبان سرمایه میشود.
منظور از دوره وصول مطالبات چیست؟
دوره وصول مطالبات مدت زمانی است که طول میکشد تا مطالبات شرکت وصول شود، طولانی بودن این نسبت به معنای فروش نسیه شرکت است.
حاشیه سود عملیاتی چیست؟
حاشیه سود عملیاتی برای برآورد سود و فروش شرکت است و اقلام غیرعملیاتی، هزینه مالی و مالیات در آن محاسبه نمیشود.
از نسبتهای مالی مانند نسبت مالکانه چه استفادهای میشود؟
نسبت اهرمی در واقع نشاندهنده میزان ریسک سرمایهگذاران و اعتبار دهندگان بلندمدت واحد تجاری است و نشاندهنده میزان توان بازپرداخت بدهیهای کوتاه مدت، بلند مدت شرکت در زمان سررسید است.
منظور از نسبت مالکانه چیست؟
نسبت مالکانه، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییهای شرکت را نشان میدهد. با استفاده از نسبت مالکانه میتوان فهمید که چقدر از داراییهای شرکت از محل حقوق صاحبان سهام تأمین شده است.
اگر در شرکتی نسبت مالکانه عدد بالایی باشد چه مفهومی دارد؟
هرچه نسبت مالکانه عدد بزرگتر داشته باشد نشان دهنده آن است که ساختار دارایی شرکت قوی و مستحکم است. هرچه نسبت مالکانه شرکت بیشتر باشد، نسبت بدهی و سهم منابع اعتباری وام در دارایی شرکت کمتر است.
نسبتهای اهرمی چه فایدهای برای شرکت دارد؟
نسبتهای اهرمی نشاندهنده ریسک سرمایهگذاران و اعتباردهندگان بلندمدت واحد تجاری است.