اندوخته قانونی چیست
اگر صاحب شرکت تولیدی، تجاری یا هر کسب و کار دیگری هستید، اندوخته قانونی برایتان نام آشنایی است ولی ممکن است به طور دقیقی ندانید اندوخته قانونی چیست و چه کاربردی دارد. پس اگر تا پایان مقاله با ما همراه باشید همه چیز را درباره اندوخته قانونی، نحوه محاسبه و غیره برایتان بگوییم.
در حسابداری اندوخته های مختلفی وجود دارد که هر کدام ضمن تعریف متفاوت کاربرد مخصوص به خود را دارند. لازمه نگهداری اندوخته، سودآوری کسب و کار است. سه دسته اندوخته حسابداری به شرح زیر هستند.
اندوخته قانونی نوعی سرمایه احتیاطی برای واحدهای اقتصادی است که در صورتی که شرکت دچار بحران نقدی شود یا درآمد خوبی نداشته باشد، می تواند از آن استفاده کند. از سوی دیگر اندوخته قانونی، الزامات و محدودیت هایی دارد که از آن برای تقویت بنیه مالی شرکت استفاده می شود.
به عبارت دیگر اندوخته قانونی بخشی از سود خالص واحد اقتصادی است که به خاطر الزامات قانونی ، تصمیمات هیات مدیره، برنامه توسعه شرکت و غیره کنار گذاشته می شود تا از خروج آن از گردونه دارایی های شرکت جلوگیری شود. البته ایجاد اندوخته قانونی برای شرکت ضروری و اجباری نیست و برای آزاد کردن یا مصرف اندوخته قانونی، قانون گذار زمانی مشخص نکرده است.
ثبت حساب اندوخته قانونی:
حساب اندوخته قانونی، بستانکار است و در بخش حقوق صاحبان سهام ثبت می شود. همان طور که قبلاً اشاره شد شرکتی می تواند اندوخته قانونی داشته باشد که به سود دهی رسیده است. در صورت داشتن اندوخته قانونی در شرکت ها، ثبت آن در تراز نامه اجباری است.
هیأت مدیره شرکت می تواند هر سال به میزان 5 درصد از سود خالص شرکت را تحت عنوان اندوخته قانونی ذخیره کند. به خاطر داشته باشید نگهداری این سطح از اندوخته قانونی و ثبت آن در ترازنامه اجباری و ضروری است و تنها زمانی که مقدار اندوخته قانونی به 10 درصد کل سرمایه برسد، ذخیره اندوخته قانونی اختیاری می شود. البته مطابق قانون 140 اصلاحیه قانون تجارت هر ساله باید به میزان یک بیستم از سود خالص شرکت به عنوان اندوخته قانونی ذخیره شود. مبنای محاسبه اندوخته قانونی پس از تعیین زیان های وارده از سال های قبل است.
منظور از سود خالص شرکت، درآمدی است که بعد از کسر همه هزینه ها برای شرکت باقی می ماند. سود خالص حاصل فعالیت یک سال مالی شرکت، منهای کلیه هزینه ها، استهلاکات، ذخیره و مالیات ها است. این سود می تواند مثبت یا منفی باشد. اگر سود خالص شرکت منفی باشد به معنای عدم سود دهی و نشان دهنده زیان خالص است.
خوب است بدانید سه گروه از شرکت ها باید اندوخته قانونی داشته باشند. این شرکت ها شامل
شرکت های دیگر اجباری به نگهداری حساب اندوخته قانونی ندارند. دلیل عدم اجبار سایر شرکت ها از نگهداری حساب ذخیره اندوخته مانند شرکت های تضامنی، نسبی و مختلط و غیره این است که چون مسئولیت شرکا محدود به مبلغ سرمایه شان نیست در صورت زیان دهی شرکت، طلبکاران می توانند به هر کدام از شرکا برای دریافت و وصل مطالبات خود مراجعه کرده و از فقدان اندوخته قانونی ضرری متوجه کسی نیست.
همان طور که اشاره شد تنها سه دسته از شرکت ها هستند که مکلف به حفظ اندوخته قانونی اند. دلیل الزام قانون برای حفظ اندوخته قانونی در این شرکت ها، سرمایه ای است که توسط هر یک از شرکا به واحد اقتصادی تزریق شده است. با ایجاد حساب اندوخته قانونی در صورت از بین رفتن سرمایه، می توان تمام یا بخشی از دیون شرکت را حفظ و جبران نمود. در واقع قانون گذار از حساب اندوخته قانونی برای بالا بردن تضمین طلب طلبکاران استفاده می کند. اندوخته قانونی یکی از شیوه های گزارش دهی تخصیص و محدودیت در سود انباشته است و همان طور که گفته شد ثبت آن نیز در ترازنامه ضروری است. به خاطر داشته باشید به پیشنهاد هیأت مدیره وتصویب مجمع عمومی از اندوخته قانونی برای تخصیص ومحدودیت سود انباشته استفاده می شود. و در نهایت اندوخته قانونی مانند بیمه برای شرکت است و در صورتی که زیانی غیر منتظره به شرکت وارد شود، می توان از آن استفاده کرد.
اندوخته های مبالغی هستند که از منبع مشخصی مانند سرمایه به دست آمده و قبل از تقسیم سود در حسابی به نام حساب اندوخته قانونی نگهداری می شوند. از تفاوت های ذخیره و اندوخته این است که شرط ایجاد حساب اندوخته، داشتن سود است ولی برای به وجود آوردن حساب ذخیره داشتن سود الزامی نست.
اندوخته قانونی در هر سال و به میزان 5 درصد سود سال جاری محاسبه می شود و تا زمانی که به 10 درصد سرمایه شرکت برسد اختیاری می شود ولی برای ذخیره سقفی وجود نداشته و منبع آن هزینه های تحقق یافته پرداخت نشده است و در مورد ذخیره سهامدارن هیچ دخالتی در تعیین مقدار و میزان آن ندارند.
اندوخته ربطی به هزینه ها در زمان گذشته ندارد ولی ذخیره مربوط به هزینه های گذشته است. اندوخته را در ترازنتمه شرکت ثبت می کنند ولی ذخیره در حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و یا ذخیره کاهش ارزش موجودی ها و سرمایه گذاری ها ثبت می شود.
موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله قانون مراحل دادرسی مالیات دعوت می نماید.