اصطلاحات پرکاربرد مالیاتی و حسابداری

هر حرفه و کسب و کاری دارای اصطلاحات و واژه هایی است که یادگیری اصلاحات پر کاربرد آن همه کسانی که مشغول به فعالیت در آن حوزه هستند لازم و ضروری است. اصطلاحاتی نظیر ارزش دفتری، ترازنامه، بدهی، صورت حساب، و غیره لغاتی هستند که حتی اگر حسابدار هم نباشید بهتر است با آنها آشنایی داشته باشید. چون هر کسب و کاری که داشته باشید در زمان پرداخت مالیات به این کلمات نیازمند خواهید شد. در این مقاله می خواهیم با واژه ها وکلمات رایج مالیاتی آشنا شویم.

خدمات مالیاتی

اصطلاحات و واژه های پر کاربرد حسابداری و مالیاتی:

حسابداری (Accounting):

واحدی است که کلیه فعالیت های یک واحد تجاری را اندازه گیری و ثبت می­کند و همه اطلاعات مالی را در قالب گزارش ها وصورت های مالی تحلیل وپردازش می­کند.

هزینه (Expense):

آنچه باعث کاهش سرمایه در اثر ارائه کالا و خدمات به مشتریان می شود، هزینه نام دارد.

بدهی (Liability):

بدهی همان تعهد مالی است که به افرد یا سازمان ها پرداخت می شود.

حسابرسی (Auditing):

زمانی که شخصی حرفه ای و خارج از واحد تجاری، کار بررسی صورت های مالی یک واحد تجاری را بر عهده بگیرد، این شخص حسابرس نام دارد.

دارایی (Asset):

از جمله منابع اقتصادی است که منافعی در آینده دارد. به عبارت دیگر دارایی شامل کلیه اموال و حقوقی می شود که دارای ارزش پولی هستند. دارایی ها می­توانند عینی و مشهود باشند، مانند زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا و یا امتیاز غیر قابل روئیت باشند مانند سر قفلی و مطالبات از اشخاص و یا به صورت حقوق مالی باشند.

سرمایه (Capital):

ادعایی که مالک یک واحد تجاری نسبت به دارایی های آن واحد دارد را سرمایه می گویند.

درآمد (Income):

افزایشی که در سرمایه به خاطر فروش کالا و خدمات به مشتریان ایجاد می شود درآمد نام دارد.

بستانکار (Creditor):

بستانکار یا طلب کار کسی است که حقی بر گردن دیگری دارد.

بدهکار (debtor):

بدهکار یا مدیون کسی است که دینی به نفع شخص دیگری بر عهده دارد که موظف به پرداخت آن است.

نقدینگی (Liquidity):

اندازه گیری سرعت تبدیل یک قلم از کالا یا خدمات به وجه نقد را نقدینگی می گویند.

حساب های دریافتنی (Account receivable):

زمانی که شما کالا یا خدماتی را به مشتری ارائه داده اید اما هنوز وجهی برای آن دریافت نکرده اید، این حساب را تحت عنوان حساب های دریافتنی باید ثبت کنید. حساب های دریافتنی در واقع همان دارایی هایی هستند که در کوتاه مدت به وجه نقد تبدیل می شوند.

مشاوره مالیات

اسناد دریافتنی (Note receivable):

دارایی است که تعهد کننده به صورت کتبی آن را پذیرفته است.

حساب های پرداختنی (Account payable):

زمانی که خریدی انجام داده اید، ولی هنوز مبلغ آن را پرداخت نکرده اید، این حساب را به عنوان حساب پرداختنی باید در صورت های مالی ثبت کنید. این مورد در واقع بدهی جاری است که شما به بستانکاران بدهکار هستید.

اسناد پرداختنی (Note payable):

نوعی بدهی که پرداخت کننده به صورت کتبی پرداخت آن را ضمانت کرده است.

(Current assets) دارایی جاری:

دارایی جاری پول نقد و سایر حساب هایی است که به سرعت قابل نقد شدن هستند. به عبارت دیگرآن بخش از دارایی شرکت که ظرف 12 ماه آینده در چرخه عادی عملیات یک واحد تجاری از طریق فروختن یا مصرف شدن، تبدیل به وجه نقد می شود.

حساب های دریافتنی، موجودی کالا، سهام و سایر اوراق بهاداری که در بازار خرید و فروش می شود، در ردیف دارایی های جاری به شمار می آید.

بدهی جاری (Current liabilities):

بدهی جاری وجه نقدی است که ظرف یک سال آینده باید پرداخت شود. اسناد پرداختنی، حساب های پرداختنی، حقوق وسایر هزینه های پرداختنی و مالیات بر درآمد همگی جزو بدهی های جاری هستند.

بودجه (Budget):

دارایی مورد نیاز و برآورد شده برای سال آینده است. این اصطلاح در تمام شاخه های حسابداری به کار می رود.

ترازنامه (Balance sheet):

فهرستی که از دارایی ها، بدهی ها و سرمایه یک واحد تجاری در یک تاریخ معین تهیه می شود ترازنامه می گویند. به ترازنامه صورت وضعیت مالی نیز گفته می شود.

شرکت سهامی (Corporation):

نوعی واحد تجاری که مالکانش سهامداران آن واحد نیز هستند. شرکت سهامی نوعی شخصیت حقوقی است.

سال مالی (Fiscal Year):

سال مالی 12 ماه متوالی است که از سوی سازمان امور مالیاتی و یا مطابق تقویم واحد تجاری انتخاب می شود. لزوما سال مالی مطابق سال تقویمی نیست.

سرقفلی (Goodwill):

دارایی نامشهودی است که واحد تجاری از آن استفاده اعتباری می کند، مانند شهرت یا محبوبیت برندی خاص.

دفتر کل (General Ledger):

دفتری که برای ثبت گزارشات و صورت های مالی از آن استفاده می شود.

خدمات مالیات بر ارث

دفتر معین (Subsidiary Ledger):

دفتری است که جزئیات مانده های دفتر کل در آن ثبت می شود. مجموع حساب های دفتر معین برابر با مانده حساب دفتر کل است.

مالیات (Taxation):

آن بخش از درآمد و دارایی افراد که برای تامین هزینه های جامعه و پرداخت مخارج عمومی توسط دولت و مطابق قانون دریافت می­شود. مالیات ها دودسته هستند، مالیات مستقیم ومالیات غیر مستقیم.

مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده، نسبت به دریافت گواهی آن نیز اقدام نمایند. پس از ثبت حسابداری باید تحریر دفاتر قانونی اظهارنامه خدماتی را انجام داده و مدارک لازم برای ممیزی را نیز ارسال نمایند.

مالیات مستقیم (Direct tax):

مالیات مستقیم، مالیاتی است که به طور مستقیم بر درآمد یا دارایی اشخاص وضع می شود. مالیات مستقیم متناسب با درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی وضع میشود که به دودسته مالیات بر درامد و مالیات بر دارایی تقسیم می شود.

مالیات غیر مستقیم (Indirect tax):

مالیاتی که بر قیمت کالا و خدمات اضافه اضافه شده و مصرف کننده مسئول پرداخت آن است. پرداخت کننده مالیات غیر مستقیم، شخص خاصی نیست و تحقق این مالیات بستگی به بخشی از فعالیت های اقتصادی افراد جامعه دارد. مالیات غیر مستقیم نیز به دودسته تقسیم می شود که مالیات بر مصرف و فروش و مالیات بر واردات است.

ماخذ و منبع مالیات (Tax source):

درآمد یا دارایی که مشمول مالیات می شود آن بخشی از درآمد یا دارایی اشخاص است که مالیات تحت شرایط خاصی به انها تعلق می گیرد.

نرخ مالیات (Tax rate):

درصد یا ضریبی است که مالیات بر مبنای آن محاسبه می شود و سه شکل دارد. نرخ تصاعدی، نرخ تناسبی و نرخ تنازلی

مبلغ مالیات (Tax amount):

مبلغ مالیات از ضرب نرخ مالیات در ماخذ مالیات به دست می آید و مبلغی است که مودیان باید آن را پرداخت کنند.

مودی مالیاتی (Tax Modi):

اشخاص حقیقی یا حقوقی که موظف به پرداخت مالیات هستند.

ممیز مالیاتی (Financial audit):

مامور سازمان امور مالیات که وظیفه رسیدگی و تشخیص مالیات ها را بر عهده دارد.

سازمان امور مالیاتی (Tax Affairs Organization):

موسسه ای دولتی که وظیفه تشخیص مالیات و وصول آن را مطابق قوانین بر عهده دارد. سازمان امورمالیاتی زیر نظر وزارت امور اقتصادی و دارایی فعالیت می­کند. درامدی که سازمان امورمالیاتی از وضع مالیات ها کسب می­کند درآمد عمومی است که متعلق به خزانه کل کشور است. سازمان امور مالیاتی حق دخل و تصرف در این اموال را نداشته و هزینه های سازمان از طریق بودجه دولت تامین می شود.

مالیات بر مستغلات

استهلاک (Amortization):

کاهش ارزش دارایی ها که بر اثر گذشت زمان بر اموال و سرمایه وارد می شود. استهلاک ربطی به تغییر قیمت ها نداشته و ماخذ استهلاک قیمت تمام شده دارایی ها است.

اظهارنامه مالیاتی (Tax returns):

فرمی که از سوی سازمان امور مالیاتی در اختیار مودیان قرار می گیرد و خلاصه ای از وضعیت مالی مودیان برای محاسبه مالیات آنها است. اظهارنامه مالیاتی باید در زمان مقرر به سازمان امور مالیاتی تحویل داده شود. انواع اظهارنامه های مالیاتی چهار نوع هستند. اظهارنامه مالیات بر ارث، اظهارنامه مالیاتی بر درامد، اظهارنامه مالیات بر درامد املاک و اظهارنامه مالیات بر درآمد اتفاقی است.

مالیات تکلیفی (Withholding taxes):

مالیاتی است که پرداخت کنندگان وجوه باید مطابق قانون مالیات مستقیم آن را کسر و در موعد مقرر پرداخت کنند. انواع مالیات تکلیفی شش مورد زیر است

مالیات بر درآمد اجاره املاک، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد حق الزحمه، مالیات علی الحساب حق الوکاله وکلا، مالیات بر درآمد پیمانکاری ومهندسی مشاور، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران.

مالیات علی الراس (Tax on the top):

نوعی از مالیات بر درآمد است که در صورتی که مودیان مالیاتی دفاتر قانونی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه ندهند یا دفاتر و مدارک ارائه شده از سوی مودی، مورد قبول سازمان نباشد، سازمان امور مالیاتی مالیات تعلق گرفته را به صورت مستقیم و با توجه قرائن و ضرایب مالیاتی مشخص میکند.

مالیات بر ارزش افزوده (VAT):

مالیاتی است که به قیمت تمام شده کالا وخدمات اضافه می شود و مصرف کننده وظیفه پرداخت آن را بر عهده دارد. نرخ مالیات بر ارزش افزوده را قانون مشخص می­کند.

مالیات ابرازی (Taxes expressed):

مالیاتی که مودی در اظهارنامه ارسالی اظهار می کند، مالیات ابرازی نامیده می شود که باید پرداخت شود.

مالیات تشخیصی (Diagnostic tax):

پس از ارسال اظهارنامه یا عدم ارسال آن ماموران مالیاتی بعد از رسیدگی نهایی، برگه تشخیص مالیات را صادر می کنند که به این نوع مالیات مالیات تشخیصی گفته می شود.

مالیات قطعی (Definitive tax):

مالیاتی که برای یک واحد اقتصادی در مرحله اولیه با برگه تشخیص تعیین می شود و مورد اعتراض مودی نیز قرار نمی گیرد مالیات قطعی است.

اشخاص حقیقی (Individuals):

هر فرد و انسان زنده ای که در جامعه زندگی می کند، شخص حقیقی نام دارد. افرادی که به صورت انفرادی کسب درامد می کنند یا کسانی که چند نفر شریک دارند و مشارکت مدنی دلرند، نیز اشخاص حقیقی نام دارند.

اشخاص حقوقی (Legal entities):

نهادها، سازمان ها و شرکت ها اشخاص حقوقی نام دارند که به موجب قانون شخصیت داشته و در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسیده اند.

مشاوره مالیاتی تلفنی

روش های تشخیص مالیات (Tax assessment methods):

برای تعیین مالیات دو راه وجود دارد، روش اول از طریق دفاتر قانونی است و روش دیگر به صورت علی الراس است.

دفاتر قانونی (Legal offices):

دفاتر قانونی همان دفاتر روزنامه، دفتر کل، دفتر درآمد و دفتر هزینه مشاغل است. دفاتر قانونی باید شرایطی داشته باشد که از نظر سازمان امورمالیاتی مورد قبول واقع شوند. این دفاتر باید قبل از شروع سال مالی توسط اداره ثبت یا سازمان امور مالیاتی خریداری، پلمپ و صفحه گذاری شوند. در نگارش دفاتر باید آیین نامه تحریر دفاتر اصلاحیه 1384 رعایت شود.

قراین مالیاتی (Tax evidences):

عواملی که در هر رشته از مشاغل با توجه به موقعیت شغلی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات به طور علی الراس به کار می رود. بعضی از این قراین عبارتند از خرید سالانه، فروش سالانه، درآمد ناخالص سالانه، میزان تولید در کارخانه

ضرایب مالیاتی (Tax coefficients):

محاسبه مالیات از طریق ضرب رقم و درصد مشخصی از درآمد اشخاص در قرینه مالیاتی در صورتی که مبنای محاسبه مالیات علی الراس ی باشد

جرایم مالیاتی (Tax offenses):

اگر مودیان مالیاتی در انجام تکالیف قانونی خود تخلف کنند، مشمول جریمه ای از سوی سازمان امور مالیاتی می شوند که نرخ آن بستگی به مورد تخلف در قانون مالیات مستقیم دارد. برخی از این تخلفات عبارتند از عدم تحویل به موقع دفاتر قانونی و اظهارنامه مالیاتی عدم پرداخت به موقع مالیات و ارائه اظهارنامه ای که بر خلاف واقعیت باشد.

موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله تکالیف مالیاتی دعوت می نماید.